مکتوبات ایمان انصاری فر

محدث جلیل القدر، محمد بن یعقوب کلینی (رضوان الله علیه) در کتاب شریف "الکافی" با سند صحیح می‌نویسد:

عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ اِبْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَیْنَةَ عَنْ زُرَارَةَ وَ اَلْفُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ وَ بُکَیْرِ بْنِ أَعْیَنَ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ وَ بُرَیْدِ بْنِ مُعَاوِیَةَ وَ أَبِی اَلْجَارُودِ جَمِیعاً عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: أَمَرَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ رَسُولَهُ بِوَلاَیَةِ عَلِیٍّ وَ أَنْزَلَ عَلَیْهِ: «إِنَّمٰا وَلِیُّکُمُ اَللّٰهُ وَ رَسُولُهُ وَ اَلَّذِینَ آمَنُوا اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ اَلصَّلاٰةَ وَ یُؤْتُونَ اَلزَّکٰاةَ» وَ فَرَضَ وَلاَیَةَ أُولِی اَلْأَمْرِ فَلَمْ یَدْرُوا مَا هِیَ فَأَمَرَ اَللَّهُ مُحَمَّداً صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَنْ یُفَسِّرَ لَهُمُ اَلْوَلاَیَةَ کَمَا فَسَّرَ لَهُمُ اَلصَّلاَةَ وَ اَلزَّکَاةَ وَ اَلصَّوْمَ وَ اَلْحَجَّ فَلَمَّا أَتَاهُ ذَلِکَ مِنَ اَللَّهِ ضَاقَ بِذَلِکَ صَدْرُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ تَخَوَّفَ أَنْ یَرْتَدُّوا عَنْ دِینِهِمْ وَ أَنْ یُکَذِّبُوهُ فَضَاقَ صَدْرُهُ وَ رَاجَعَ رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ: «یٰا أَیُّهَا اَلرَّسُولُ بَلِّغْ مٰا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمٰا بَلَّغْتَ رِسٰالَتَهُ وَ اَللّٰهُ یَعْصِمُکَ مِنَ اَلنّٰاسِ» فَصَدَعَ بِأَمْرِ اَللَّهِ تَعَالَى ذِکْرُهُ فَقَامَ بِوَلاَیَةِ عَلِیٍّ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَوْمَ غَدِیرِ خُمٍّ فَنَادَى اَلصَّلاَةَ جَامِعَةً وَ أَمَرَ اَلنَّاسَ أَنْ یُبَلِّغَ اَلشَّاهِدُ اَلْغَائِبَ قَالَ عُمَرُ بْنُ أُذَیْنَةَ قَالُوا جَمِیعاً غَیْرَ أَبِی اَلْجَارُودِ وَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ وَ کَانَتِ اَلْفَرِیضَةُ تَنْزِلُ بَعْدَ اَلْفَرِیضَةِ اَلْأُخْرَى وَ کَانَتِ اَلْوَلاَیَةُ آخِرَ اَلْفَرَائِضِ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ «اَلْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی» قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لاَ أُنْزِلُ عَلَیْکُمْ بَعْدَ هَذِهِ فَرِیضَةً قَدْ أَکْمَلْتُ لَکُمُ اَلْفَرَائِض

عمر بن اُذینه از زراره و فضیل بن یسار و بکیر بن اعین و محمد بن مسلم و برید بن معاویه و ابى الجارود همه از امام باقر (علیه السلام) نقل مى‌کنند که فرمود: خداوند (عزّ وجلّ) به رسول خود به ولایت امیرالمومنین (علیه السلام) دستور داد و به او فرمود: «همانا ولى شما تنها خداست و رسولش و کسانى که ایمان آورده‌ و نماز بپا می‌دارند و زکات می‌دهند» {سوره مائده آیه ۵۵} . و [آیا] خدا ولایت اولی الأمر (صاحبان امر) را واجب کرد درحالی‌که [مردم] نمی‌دانستند اولی الأمر کیست و ولایت چیست‌؟ خداوند به رسول الله (صلی الله علیه و آله) دستور داد براى آنها ولایت را شرح کند چنانچه نماز و زکات و روزه و حج را شرح کرده بود. چون این دستور از طرف خداوند برایش آمد؛ این امر بر دلش سنگینی کرد و ترسید که [مردم] از دین برگردند و او را تکذیب کنند و سینه‌اش تنگ شد و [برای استمداد] به پروردگارش رجوع کرد. خداوند به او وحى کرد: «ای پیامبر! آنچه که از طرف پروردگارت بر تو نازل شدهتبلیغ کن که اگر چنین نکنى رسالت خود را تمام و کمال نکرده‌اى. خداوند تو را از گزند مردم حفظ‍‌ خواهد کرد» {سوره مائده آیه ۶۷} . پس رسول الله (صلی الله علیه و آله) در روز غدیر خُم برای اعلام فرمان خداوند [درباره] ولایت امیرالمومنین (علیه السلام) قیام کرد و مردم را براى نماز جماعت بانگ زد و فرمان داد: حاضران به غایبان [این پیام را] برسانند. عمر بن اذینه گفته: همه جز ابى الجارود [در مورد نقل این حدیث] گفتند که امام باقر (علیه السلام) فرمود: هر فریضه پس از فریضه دیگر نازل مى‌شد و ولایت، آخرینِ فرائض بود که خداوند دربارۀ آن آیه را نازل کرد که: «امروز دین شما را کامل کردم، و نعمتم را بر شما تمام نمودم {سوره مائده آیه ۳} . امام باقر (علیه السلام) فرمود: خداوند (عزّ وجلّ) مى‌فرماید: دیگر بعد از این بر شما فریضه، [چیزی] نازل نخواهم کرد، من فرائض را برای شما کامل کردم.

الکافی، جلد ۱ صفحه ۲۸۹، چاپ دار الکتب الإسلامیة

همچنین أبی النضر محمد بن مسعود العیّاشی (از علمای بزرگ شیعه - متوفای ۳۲۰ هجری قمری) در تفسیرش می‌نویسد:

عَنْ اِبْنِ أُذَیْنَةَ قَالَ: سَمِعْتُ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ: أَنَّ اَلْفَرِیضَةَ کَانَتْ تُنْزَلُ ثُمَّ تُنْزَلُ اَلْفَرِیضَةُ اَلْأُخْرَى فَکَانَتْ اَلْوَلاَیَةُ آخِرَ اَلْفَرَائِضِ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ «اَلْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ اَلْإِسْلاٰمَ دِیناً» فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ: یَقُولُ اَللَّهُ: لاَ أُنْزِلُ عَلَیْکُمْ بَعْدَ هَذِهِ اَلْفَرِیضَةِ فَرِیضَةً

ابن اُذَینه گفت: از زراره شنیدم که امام باقر (علیه السلام) فرموده است که: فریضه‌های الهی یکی پس از دیگری نازل می‌شد و آخرین آن‌ها ولایت بود که خداوند متعال آیه «امروز دین را برای شما کامل گرداندم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و برای شما اسلام را به عنوان دین راضی شدم» {سوره مائده آیه ۳} را نازل نمود. سپس امام باقر (علیه السلام) افزود: خداوند می‌فرماید: بعد از این فریضه، فریضه دیگری را بر شما نازل نخواهم کرد

تفسیر العیاشی، جلد ۲ صفحه ۹، چاپ مؤسسة البعثة - قم